Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia đã mở đường cho việc hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện cho những chuyển biến mạnh mẽ trong giai đoạn tiếp theo. Điều đó tác động trực tiếp đến cơ sở giáo dục đại học và nghiên cứu hàng đầu như Đại học Bách khoa Hà Nội.

Giám đốc Đại học, PGS. Huỳnh Quyết Thắng đã có cuộc trao đổi về những công việc  để triển khai Nghị quyết của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Đảng ủy Đại học, tạo nền tảng cho sự phát triển bứt phá của Đại học Bách khoa Hà Nội vào nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á.

- Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị mở ra kỳ vọng lớn cho sự phát triển khoa học, công nghệ, ĐMST. Thưa Thầy, để Nghị quyết lan tỏa vào thực tiễn, cần thêm những điều kiện gì về hoàn thiện thể chế, chính sách?

* Để Nghị quyết 57-NQ/TW thực sự lan tỏa vào thực tiễn, cần một sự đồng bộ trong cải cách thể chế, từ việc đổi mới tư duy pháp luật, tăng quyền tự chủ, đến xây dựng chính sách ưu đãi và thu hút nhân tài. Quan trọng nhất, thể chế phải đi trước một bước, tạo môi trường khuyến khích sáng tạo, chấp nhận rủi ro khoa học, và thúc đẩy hợp tác đa bên.

Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và ĐMST được xây dựng và được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025), nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW, tạo hành lang pháp lý đột phá với một số điểm đáng chú ý là:

- Mở rộng phạm vi và đối tượng điều chỉnh sang khu vực ngoài công lập, làm rõ hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ, đặc biệt là các tổ chức nghiên cứu và phát triển (R&D), cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp hoạt động R&D;

- Chấp nhận rủi ro và độ trễ trong nghiên cứu;

- Tăng quyền tự chủ và đơn giản hóa thủ tục;

- Thúc đẩy liên kết và thương mại hóa kết quả nghiên cứu;

- Chính sách ưu đãi và hỗ trợ doanh nghiệp;

- Thu hút và trọng dụng nhân lực chất lượng cao;

- Xây dựng hệ thống ĐMST quốc gia;

- Tăng cường đầu tư và huy động nguồn lực xã hội;

- Đảm bảo liêm chính khoa học và phổ biến tri thức;

- Hội nhập quốc tế và chuyển giao công nghệ.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã nêu rõ các vấn đề về  ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp khoa học công nghệ. Khi Luật Khoa học, Công nghệ và ĐMST được Quốc hội thông qua và có hiệu lực, sẽ là hành lang pháp lý cho phát triển khoa học, công nghệ, ĐMST.
 

- Trong xu thế ưu tiên phát triển khoa học công nghệ và ĐMST hiện nay, Đại học Bách khoa Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án vào nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á tại Quyết định số 663/QĐ-TTg ngày 25/3/2025. Trước cơ hội và thách thức mới, Đại học sẽ điều chỉnh các mục tiêu và chiến lược về NCKH như thế nào, thưa Thầy?

* Đại học Bách khoa Hà Nội phát triển mô hình tổ hợp trung tâm xuất sắc về công nghệ chiến lược gắn với thu hút, phát triển nhân tài và đào tạo sau đại học. Mô hình này nhằm tạo ra sự hợp lực mạnh mẽ giữa các đơn vị nghiên cứu chuyên sâu (Phòng thí nghiệm nghiên cứu, Trung tâm, Viện nghiên cứu), các đơn vị đào tạo chuyên ngành (Trường, Khoa) và các doanh nghiệp để phát triển các sản phẩm, giải pháp công nghệ mang tính đột phá, giải quyết các vấn đề, thách thức của hiện tại và trong tương lai. Từ đó, mang lại vị thế cạnh tranh, ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh của Việt Nam.

Mỗi đơn vị trong tổ hợp tập trung chuyên sâu vào một lĩnh vực cụ thể, nhưng có sự hợp tác và hỗ trợ giữa các đơn vị để phát huy tối đa tiềm năng, trí tuệ Bách khoa, thu hút tài năng (các nhà khoa học, chuyên gia, nghiên cứu viên, giảng viên, sinh viên, học viên sau đại học) cùng với các nguồn lực khác, tạo ra môi trường thúc đẩy sự phát triển nghề nghiệp và ĐMST.

Mục tiêu của tổ hợp trung tâm xuất sắc là tạo ra những công nghệ, giá trị vượt trội, thúc đẩy sự phát triển bền vững và cải tiến không ngừng trong các ngành phục vụ phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược, hỗ trợ và thúc đẩy thành lập các doanh nghiệp spin-off, doanh nghiệp start-up.

Nhà trường cũng đặt ra chỉ tiêu rất thách thức về khoa học, công nghệ và ĐMST cho giai đoạn 2025 - 2030 là:

1. Trung bình mỗi giảng viên có 02 công bố khoa học/năm trong danh mục Web of Science, Scopus; có số lượng sở hữu trí tuệ được công nhận trung bình đạt ít nhất 30 bằng độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích/năm; có ít nhất 5% bằng độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích được thương mại hóa;

2. Đại học Bách khoa Hà Nội là trung tâm mạng lưới ĐMST của Thủ đô Hà Nội và vùng Đồng bằng Sông Hồng, ươm tạo ít nhất 10 doanh nghiệp khởi nguồn (spin-off), khởi nghiệp sáng tạo (start-up) gọi vốn thành công với tổng giá trị trên 10 triệu USD. Có ít nhất 06 sản phẩm được thương mại hóa thành công từ kết quả NCKH, phát triển công nghệ của Đại học Bách khoa Hà Nội;

3. Phát triển Công viên khoa học công nghệ, ĐMST Bách khoa (BK Innovation Park) thu hút được các tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước tham gia.